Γράφει η Βάλια Καϊμάκη / valia@inrec.gr

Χρησιμοποιώ το facebook, το twitter, το whatsapp και πολλές πολλές άλλες εφαρμογές. Για μένα και για σας είναι δωρεάν, αλλά οι εταιρείες πίσω από αυτές είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο, έχουν κέρδη εκατομμυρίων [ή και ζημιές καμιά φορά] και να μην ξεχνάμε επίσης ότι έχουν εκατοντάδες εργαζόμενους, κάποιες και χιλιάδες. Στους μη πληρωμένους εργαζόμενους συγκαταλέγομαι κι εγώ κι εσείς και όλοι μας.

Γιατί αν οι μηχανικοί πληροφορικής και οι εμπορικοί αντιπρόσωποι και τα helpdesks και όλες οι υπηρεσίες τους δημιουργούν και συντηρούν την εφαρμογή, εμείς είμαστε που τη γεμίζουμε περιεχόμενο. Και σε αντάλλαγμα τη χρησιμοποιούμε δωρεάν.
Είναι άραγε επωφελής η συναλλαγή αυτή για τον χρήστη; Δεν το έχω λύσει ακόμα και ευχαρίστως να το συζητήσουμε...

Στη δε μάχη μεταξύ τους, για το ποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης θα έχει τους περισσότερους ή τους πιο ενεργούς ή τους πιο στοχευμένους χρήστες, οι υπηρεσίες βελτιώνονται συνεχώς.

Για παράδειγμα το twitter ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα συμπεριλάβει δύο νέες λειτουργίες. Η πρώτη είναι η αποστολή προσωπικών μηνυμάτων σε περισσότερους από έναν παραλήπτη [μαζικό DM]. Ο χρήστης θα μπορεί να στέλνει μήνυμα μέχρι και σε 20 άτομα, είτε από τις λίστες του είτε επιλέγοντάς τα εκείνη τη στιγμή. Η δεύτερη είναι η δυνατότητα να τραβάς, να επεξεργάζεσαι και να αναρτάς βίντεο απευθείας από το twitter. Θα υπάρχει δηλαδή ένα κουμπί που θα συνδέει απευθείας το twitter με την κάμερα του κινητού, όπως έχει και το facebook. Για τους δε κατόχους iPhone, το μέσο προσφέρει πια και το Recap, μια υπηρεσία που δείχνει στον χρήστη τα "top tweets" από την τελευταία φορά που συνδέθηκε. Το βίντεο είναι, άλλωστε, η μεγαλύτερη "παγίδα" στο δίκτυο. Ας μην ξεχνάμε ότι το μεγαλύτερο μέσο κοινωνικής δικτύωσης είναι το YouTube. Και στους χρήστες αρέσει εξίσου να αναζητούν βίντεο άλλων [μα τι είναι αυτό που έχει πιάσει όλα τα πιτσιρίκια με τον ανεκδιήγητο 2J, βίντεο γεμάτα βωμολοχίες και φτηνές πλάκες, κάποια από τα οποία έχουν "χτυπήσει" πάνω από ένα εκατομμύριο προβολές;] όσο και να ανεβάζουν δικά τους. Και φυσικά στα βίντεο οι χρήστες αποδέχονται εύκολα τη διαφήμιση, που είναι ο κύριος χρηματοδότης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Κι όμως, και αυτή είναι η δεύτερη απορία μου, θα περίμενε κανείς ότι όλη αυτή η απίθανη τεχνολογική προσφορά θα είχε κατά κάποιον τρόπο "εκπαιδεύσει" τους χρήστες. Δηλαδή θα επεξεργάζονταν, για παράδειγμα, περισσότερο τα βίντεο πριν τα ανεβάσουν, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι πληρέστερο και αισθητικά καλύτερο. Ή ότι θα χρησιμοποιούσαν και για τη δουλειά και για τη διασκέδαση εφαρμογές web 2.0 που είναι πιο πολύπλοκες αλλά και πιο άρτιες. Ας πούμε το storify αντί για απλώς το twitter.

Η απάντηση είναι αρνητική. Λίγοι είναι οι χρήστες που επιθυμούν ή τολμούν να κάνουν μια προσπάθεια παραπάνω. Ένα βίντεο τραβηγμένο στο πόδι ανεβαίνει αμέσως, μια ατάκα που μας περνάει από το μυαλό ή μια θολή φωτογραφία το ίδιο. Το στιγμιαίο και το εφήμερο κυριαρχούν. Ως χρήστες, δεν επιθυμούμε κάτι που να μείνει αλλά κάτι που να αποτυπώνει το τώρα. Κι έτσι το περιεχόμενο που δημιουργούμε, αυτό που γιγαντώνει εταιρείες, έχει αξία για μία και μόνο στιγμή: εκείνη που ανεβαίνει. Η αυτοκρατορία της ατάκας. Τι παράξενο! Και, δυστυχώς, πολλές φορές αντιαισθητικό αν και δεν έχω καμία διάθεση να το κρίνω. Δημιουργούμε, άραγε, μια καινούργια κουλτούρα ή αποτυπώνεται αυτή που είχαμε ήδη;