Συνέντευξη στη Θεοδώρα Χρυσοστόμου | Φωτογραφία Ελένη Παπαδοπούλου

Με αφορμή τη σκηνοθεσία του στο έργο Wolfgang του ΘΟΚ, o Μάριος Μεττής μιλά στον "Π" για τα κοινωνικά "πρέπει" και την αδυναμία μας να δεχτούμε ό,τι δεν εμπίπτει στην πολιτική ορθότητα.

Ο ηθοποιός - σκηνοθέτης Μάριος Μεττής μιλά στον «Π» για τη νέα του σκηνοθετική απόπειρα, το έργο «Wolfgang» στο οποίο αποκαλύπτεται η τραγική ιστορία του Βόλφγκανγκ Πρίκλοπιλ και της Νατάσας Κάμπους σε μια κωμόπολη έξω από τη Βιέννη. Ο 34χρονος Βόλφγκανγκ απάγει τη 10χρονη τότε Νατάσα και την κρύβει για δέκα χρόνια στο υπόγειο του σπιτιού του, όπου ζουν σαν κανονικό ζευγάρι. Στα δεκαοκτώ της, η Κάμπους βρίσκει την ευκαιρία να το σκάσει. Το ίδιο βράδυ ο άνδρας αυτοκτονεί πέφτοντας στις γραμμές του τρένου.

Μέσω της σκηνοθετικής του δουλειάς, ο Μάριος Μεττής προσπαθεί να διαχειριστεί το ξεχωριστό πραγματικό γεγονός με τρόπο τέτοιο, ώστε να επιτρέψει στον θεατή να σταθεί στο δράμα των πρωταγωνιστών, που θα μπορούσε να είναι γείτονές μας.

Πώς προέκυψε η σκηνοθεσία του έργου;

Γνωρίζοντας τη δουλειά αλλά και την αισθητική μου, ο ΘΟΚ μου πρότεινε τη σκηνοθεσία του συγκεκριμένου έργου. Προσωπικά έχω μία ιδιαίτερη αδυναμία στο έργο αυτό του Μαυριτσάκη, οπότε αποδέχτηκα με χαρά την πρόταση.

Θεωρείς ότι πρόκειται για ένα δύσκολο έργο;

Ο λόγος του Μαυριτσάκη είναι αρκετά ποιητικός και όταν πρέπει να τον αρθρώσουν ρεαλιστικοί χαρακτήρες, εκεί υπάρχει μία δυσκολία. Ο συγγραφέας βέβαια δε σε αφήνει αβοήθητο. Η βάση όλων των ηρώων που πλαισιώνουν τον Βόλφγκανγκ είναι μεν ρεαλιστική, αλλά με μία παραμόρφωση η οποία τους μετατρέπει σε σύμβολα και ιδέες. Ένας δεσποτικός πατέρας, μία καταπιεστική μητέρα, ένας βαρετός φίλος, ένας νεόπλουτος και ανταγωνιστικός γείτονας. Η δυσκολία λοιπόν τούτη, της ισορροπίας μεταξύ ρεαλισμού και συμβολισμού είναι κάτι το οποίο ο συγγραφέας χειρίστηκε με μεγάλη δεξιότητα και μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή έμπνευσης για τον σκηνοθέτη.

Πώς το αντιμετώπισες λοιπόν;

Με πολλή μελέτη και έρευνα. Ουσιαστικά αφιερώνοντας χρόνο για την κατανόηση και την ερμηνεία του κειμένου.

Ποιες πτυχές προσπάθησες να φωτίσεις περισσότερο;

Αρχικά ήθελα να φωτίσω την καλή και ανθρώπινη πλευρά του ήρωα, σε μία προσπάθειά μου να τον καταλάβω και να τον δικαιολογήσω, Εξ’ άλλου κανένας άνθρωπος δε γεννιέται κακός, κάτι συμβαίνει στην πορεία που τον αναγκάζει να συμπεριφερθεί με κακία. Ο Βόλφγκανγκ δεν είχε πράξει κάτι ανάλογο στο παρελθόν, ούτε και μετά την απόδραση του κοριτσιού έψαξε να βρει το επόμενό του θύμα. Παρόλα αυτά η πράξη δεν παύει να είναι τερατώδης. Κατά τη διάρκεια των προβών λοιπόν αποφάσισα να πάρω μία άλλη κατεύθυνση. Δεν ήθελα πια να δικαιολογήσω αλλά μόνο να αιτιολογήσω. Δεν ήθελα να βρω το δίκιο αλλά την αιτία. Ήθελα να κάνω δύσκολο για το θεατή να συγχωρέσει τον θύτη, ακριβώς όπως ήταν δύσκολο, σχεδόν αδιανόητο για την κοινωνία να συγχωρέσει η έστω να καταλάβει το αποτρόπαιο έγκλημα του Πρικλόπιλ. Δεν είναι όμως συγκλονιστικό το γεγονός ότι το ίδιο το θύμα κατάφερε να συγχωρέσει τον βασανιστή του; Έδειξα λοιπόν καθαρά τα στοιχεία αυτά που λειτουργούν ως ελαφρυντικά για τον ήρωα, χωρίς να τα υπερτονίσω. Το θέμα είναι αν θα καταφέρει ο θεατής να σταθεί καθόλου σε αυτά ή αν θα τον παρασύρει η βαρβαρότητα της εικόνας. Προς το τέλος του έργου βέβαια, επέλεξα να βοηθήσω σημαντικά τον θεατή να καταλάβει το κτήνος.

Πόσο δύσκολο είναι για έναν σκηνοθέτη να παραμείνει αντικειμενικός στο έργο αποφεύγοντας τους συναισθηματισμούς;

Είναι δύσκολο να είσαι αντικειμενικός στην τέχνη, αλλά δεν είναι και το ζητούμενο πιστεύω. Πάντα κρατώ σημειώσεις από την πρώτη ανάγνωση ενός έργου – εντυπώσεις και ιδέες που μου δημιουργεί και πάντα θυμάμαι τα συναισθήματα που μου προκαλεί. Η δεύτερη ανάγνωση είναι θα έλεγα μία ανάγνωση πιο πρακτική. Στην τρίτη ανάγνωση τα πράγματα γίνονται πιο ξεκάθαρα. Όπως και να έχει όμως, θέλω και οφείλω να στηρίξω το όραμα του συγγραφέα, αλλιώς γιατί να επιλέξω το έργο του;

Η κοινωνία θέλει να βρει ένα «τέρας» για να τα ρίξει όλα πάνω του  -θέλει να κανιβαλίσει μια τραγική υπόθεση. Η κοινωνία μέσα από το πέπλο της ανωνυμίας, κρίνει και κατακρίνει. Γιατί νομίζεις συμβαίνει αυτό;

Ο άνθρωπος φοβάται ότι δεν μπορεί να καταλάβει. Η πράξη του Βόλφγκανγκ είναι τερατώδης, πώς να καταλάβεις κάτι τέτοιο; Κοινωνικά δε γίνεται, ψυχολογικά όμως έχει κάποιο νόημα. Η κοινωνία, φανερά, οφείλει να καταδικάζει τέτοιες συμπεριφορές και είναι λογικό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε βέβαια ότι η κοινωνική συμπεριφορά, δεν φανερώνει απαραίτητα τον πραγματικό μας χαρακτήρα. Αυτά που λέμε δε σημαίνει ότι τα κάνουμε κιόλας. Και αντιθέτως αυτά που καταδικάζουμε και απορρίπτουμε δε σημαίνει ότι δεν τα κάνουμε κάπου μυστικά και ήσυχα.

Τι ζητά ο ήρωας από την κοινωνία;

Δεν ζητά κάτι, μάλλον την απορρίπτει. Ο ήρωας όπως και κάθε άνθρωπος ζητά να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Ο Βόλφγκανγκ θα το κάνει με τρόπο μη συμβατικό, θα ξεπεράσει τα όρια και θα πληρώσει για αυτό.

Επόμενη σκηνοθετική δουλειά

«Τρεις ψηλές γυναίκες»

Θέατρο Δέντρο από 13/1

Πες μας λίγα λόγια για τη νέα σκηνοθετική δουλειά που ετοιμάζεις.

Το έργο Τρεις Ψηλές Γυναίκες είναι ένα από τα σπουδαιότερα συγγράμματα του Έντουαρντ Άλμπι και δικό μου αγαπημένο. Τους ρόλους των γυναικών ερμηνεύουν οι Αννίτα Σαντοριναίου, Στέλα Φυρογένη και Νιόβη Χαραλάμπους. Στο ρόλο του γιου είναι ο Γιάννης Καραούλης. Βρισκόμαστε ήδη στη διαδικασία των προβών και νιώθω πολύ τυχερός που συνεργάζομαι με αυτήν την εξαιρετική ομάδα ηθοποιών.

Το έργο είναι αυτοβιογραφικό και αφορά στη δυσλειτουργική σχέση του Άλμπι με τη θετή του μητέρα. Ο Άλμπι δηλώνει ότι ποτέ του δε συμπάθησε τη μητέρα του και ποτέ της εκείνη δε συμπάθησε τον ίδιο. Στο έργο Τρείς Ψηλές Γυναίκες δεν ψάχνει να την εκδικηθεί, αλλά κάνει μία προσπάθεια να καταλάβει τη γυναίκα αυτή που για χρόνια κατάφερνε να τον κάνει δυστυχισμένο.

Εσύ πόσο εύκολα καταλαβαίνεις τους ανθρώπους;

Πάντα προσπαθώ να καταλάβω και να κατανοήσω τον άλλο. Πρέπει να έχεις τα αυτιά σου ανοιχτά, να ακούς πραγματικά αυτόν που έχεις απέναντί σου, αλλά και τα μάτια σου επίσης για να παρατηρείς. Ναι, θέλει προσπάθεια ειδικά σε μία ναρκισσιστική και εγωκεντρική εποχή σαν αυτή που διανύουμε.

+ Το έργο «WOLFGANG» παρουσιάζεται κάθε Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στις 20:30 στη Νέα Σκηνή του ΘΟΚ. Πληροφορίες τηλ. 77772717.

Η πρεμιέρα του έργου «Τρεις Ψηλές Γυναίκες» θα δοθεί στις 13 Ιανουαρίου στο Θέατρο Δέντρο.